De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa, goed voor ongeveer 40% van het vervoer naar het achterland. De haven biedt werk aan ruim 380.000 mensen en vertegenwoordigt een totale toegevoegde waarde van 46 miljard euro. Het havengebied heeft met uiterst complexe vraagstukken te maken vanwege onzekerheden in typen en volumes van toekomstige vrachtstromen, typen toekomstige energiedragers en de vraag daarnaar, steeds strengere maatschappelijke eisen en eisen van de overheid betreffende emissies en gezondheidsinvloeden, de effecten van wereldwijde klimaatveranderingen, de beschikbaarheid van menselijk kapitaal dat over de juiste vaardigheden beschikt, en de snelle opkomst van nieuwe digitaliseringstechnologieën. Omdat deze vraagstukken op een ingewikkelde manier met elkaar samenhangen, moet de aanpak ervan vanuit interdisciplinair perspectief plaatsvinden. De centrale vraag binnen het onderzoeksthema Haven is hoe om te gaan met de onzekerheden en veranderende omstandigheden bij het ondersteunen van de haven en het ecosysteem dat ermee samenhangt in de transitie naar de rollen die de haven in de toekomst gaat vervullen.

De eerste onderzoeksrichting binnen ons thema Haven betreft de ontwikkeling van een digital twin van de haven om interacties tussen de haven en de stad beter en efficiënter te maken. Bij experimenten worden fysieke infrastructuur, zoals netwerken van sensoren en nieuwe wijzen van transport, en digitale infrastructuur gecombineerd. Zo ontstaat een innovatief, dynamisch, digitaal model in realtime van de haven van Rotterdam dat voor onderzoek en scenario’s voor strategische besluitvorming voor de stad en de haven kan worden gebruikt. Dit project betekent een sterke impuls voor de ontwikkeling van slimme logistiek voor scheepvaart en transport, die een positieve invloed zal hebben op de haven en de stad en zal bijdragen aan een gezondere en meer duurzame leefomgeving voor de mensen die in de haven werken en de bewoners van het havengebied.

Onze tweede onderzoeksrichting heeft betrekking op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de haven. Voorbeelden van de Verantwoordelijke Haven zijn de rol van de haven bij klimaatverandering (de haven veroorzaakt 90% van de CO₂-uitstoot van Rotterdam als geheel en 20% op landelijk niveau), de invloed van de haven op de gezondheid van zijn medewerkers en de bewoners van het havengebied (fijnstof) en de relatie tussen de haven en de banenmarkt: enerzijds de invloed van havendigitalisering en nieuwe bedrijfsmodellen op het type banen dat de haven biedt, en anderzijds op de behoefte van de haven aan gekwalificeerde medewerkers.